13 Nov 2017
Article

ไขข้อข้องใจ ทำไมดูหนังแล้วภาพไม่เต็มจอ!!


  • Dear_Sir

เวลาเราดูหนังผ่านทางเครื่องเล่น Blu-ray Player หรือบนฟรีทีวี (ช่อง 3, 5, 7, 9 ทั้งหลาย) บ่อยครั้งเรามักจะพบกับภาพที่มันไม่เต็มจอ มี “แถบดำ” ปรากฏขึ้นมาให้เห็น บางคนก็รู้สึกเฉยๆ บางคนก็รู้สึกหงุดหงิดใจว่าซื้อทีวีจอใหญ่ๆ แต่ดันได้ดูภาพเล็กๆ ซะงั้น? ด้วยเหตุผลเหล่านี้เองผมจึงทำบทความนี้มาแถลงไขควาในใจของใครหลายคนครับ แต่ก่อนจะไปหาสาเหตุเหล่านี้ เรามาทำความเข้าใจในเรื่องของ Aspect Ratio กันก่อน

Aspect Ratio คือ อัตราส่วนภาพ ด้านกว้าง : ด้านสูง ซึ่งอัตราส่วนภาพที่เราพบกันบ่อยๆ ในปัจจุบันก็จะมีอยู่สามแบบคือ
แบบที่หนึ่ง 4:3 หรือ 1.33 : 1 จะเป็นอัตราส่วนคอนเทนท์ในสมัยก่อน ภาพมักจะเป็นอัตราส่วนนี้ ดูตัวอย่างง่ายๆ ละครไทยสมัยก่อนที่เอามาฉายรีรัน นอกจากนี้ทีวีจอแก้วสมัยก่อนก็อัตราส่วนนี้เช่นกัน ทีวีที่ว่าก็คือ CRT TV นั่นเอง

CRT TV สมัยก่อน อัตราส่วน 4:3

แบบที่สอง 16:9 หรือ 1.78:1 เป็นอัตราส่วนยอดนิยมที่ใช้กันในวงการจอแสดงผล และคอนเทนท์ในบางชนิด อย่างมอนิเตอร์ และทีวี ที่เราใช้ๆ กันอยู่ก็จะเป็นอัตราส่วน 16:9  

ทีวีในปัจจุบันอัตราส่วน 16 : 9

แบบที่สาม 21:9 หรือ 2.35:1 เป็นอัตราส่วนที่มักจะพบได้กับคอนเทนท์ประเภทภาพยนตร์ ซึ่งแผ่น 4K Blu-ray, Blu-ray Disc ส่วนใหญ่ก็จะใช้อัตราส่วนนี้ ในปัจจุบันมอนิเตอร์บางรุ่นก็มีอัตราส่วนนี้ด้วย

โรงภาพยนตร์อัตราส่วน 21 : 9

จากภาพตัวอย่างอัตราส่วนด้านบน หลายคนคงจะร้อง อ๋อ!! ขึ้นมาแล้ว ว่าทำไมภาพมันถึงไม่เต็มจอบนทีวี ใช่แล้วครับ!! ก็ในเมื่ออัตราส่วนของทีวีเราเป็น 16:9 แต่คอนเทนท์ที่เราเปิดดันเป็นอัตราส่วนอื่นซึ่งไม่ได้ตรงกับของทีวี ภาพที่เราได้เห็นมันก็จะเกิดแถบดำขึ้นมานั่นเอง ยกตัวอย่างเช่น คอนเทนท์ที่เปิดเป็นอัตราส่วน 4 : 3 มันก็จะเกิดแถบดำซ้าย-ขวา ส่วนอัตราส่วน 21:9 มันก็จะเกิดแถบดำบน-ล่าง โดยแถบดำที่ว่านี้อาจจะเรียกว่า black bars ก็ได้

แล้วถ้าอยากดูภาพให้เต็มจอล่ะ?
หากถามว่าจะให้เอาแถบดำพวกนี้ออกไปได้ไหม ขอตอบว่า “ทำได้” ครับ โดยส่วนใหญ่แล้วทีวีหลายๆ แบรนด์ ใช้วิธีเดียวกันหมดคือ เลือกใช้ฟีเจอร์ Zoom ที่อยู่ในเมนูของ Aspect Ratio แต่ข้อเสียที่จะต้องแลกมาคือสัดส่วนภาพจะผิดเพี้ยนไปจากเดิม ยิ่งไปกว่านั้นเรายังเห็นภาพได้ไม่ครบทุกส่วนอีกด้วย สำหรับคอภาพยนตร์ด้วยแล้วผมถือว่าค่อนข้างเสียอรรถรส และไม่ถูกต้องอย่างที่ผู้กำกับเขาต้องการจะให้เป็น

*ภาพยนตร์บางเรื่องที่ฉายตามช่องเคเบิ้ลส่วนใหญ่ที่เราเห็นเต็มจอคือเขาซูมมาให้แต่ต้นนะ ลองสังเกตได้เลยถ้าเห็นหัวคนยืดๆ หรือบวมๆ ผิดปกติก็ใช่แล้วล่ะ!

ทดสอบเรื่อง Aspect Ratio กับภาพยนตร์เรื่อง Wonder Woman บนทีวี Panasonic OLED EZ1000T

อัตราส่วน 16:9 พร้อมเลือก Over Scan เป็น Off จะได้ภาพที่ถูกต้อง ไม่บวม และไม่มีส่วนไหนถูกตัดขาด

หากเลือกอัตราส่วนที่ไม่ถูกต้องแล้วภาพก็จะเป็นอาการด้านล่างครับ ยืดบ้าง บวมบ้าง ลองเทียบกับภาพที่ถูกต้องด้านบนรู้เรื่องเลย

หวังว่าบทความนี้จะให้ความกระจ่างกับคนที่สงสัยนะครับทำไมดูภาพยนตร์บนทีวีแล้วไม่เต็มจอ ส่วนคนที่อยากดูภาพเต็มจอก็สามารถใช้วิธีที่ผมแจ้งไปด้านบนได้ครับ แต่นั่นก็ต้องหมายถึงการแลกมาด้วยสัดส่วนภาพที่ผิดเพี้ยนไปด้วย โดยส่วนตัวแล้วผมไม่แนะนำนะครับ ลองหัดดูแบบมีแถบดำบ่อยๆ สักพักก็จะชินตา