ลำโพงเซอร์ราวน์ในระบบ atmos

[koompapun26]

ลำโพงเซอร์ราวด์ด้านหลังในระบบ atmos ต้องสูงไม่เกินเท่าไหร่ครับ ความสูงต้องห่างจากตัวบนฝ่าเพดานเท่าไหร่ครับ

[cha-nom]

อยู่ที่ว่าท่านติดตั้งลำโพง (Speaker Configuration) ตามรูปแบบไหนครับ

1. หากเป็น 5.1/7.1 ลำโพงเซอร์ราวด์จะทำหน้าที่ควบรวมทั้งการเสริมสร้างมิติโอบล้อมด้านหลัง รวมไปถึงสร้างบรรยากาศด้านสูง จึงควรติดตั้งสูงกว่าระดับหูสัก 2 ฟุตขึ้นไป

2. หากเป็น 5.1.2 แล้วติดตั้ง Height Channel แบบ Top Front, Front Enabled Speakers, หรือ Front Height ลำโพงเซอร์ราวด์จะต้องติดตั้งสูงกว่าระดับหูสักหน่อย เพื่อบาลานซ์มิติเสียงด้านสูงจากลำโพงที่แจ้งไปข้างต้น เนื่องจากลำโพงด้านสูงดังกล่าวติดตั้งอยู่เฉพาะด้านหน้า หากไม่ไฟน์จูนความสูงของลำโพงเซอร์ราวด์ช่วย มิติด้านสูงจะเทหนักไปด้านหน้ามากเกินไป ความสูงที่แนะนำ คือราว 1.20 - 1.50 ม. ขึ้นไป อ้างอิงที่ระดับฝ้าเพดาน 2.4 - 2.5 ม.

หมายเหตุ: จากหน้าที่ของลำโพงเซอร์ราวด์ตามข้อ 2 นี้ ระบบ 5.1.2 ที่ใช้ลำโพงแบบ Dolby Atmos Enabled Speakers จึงแนะนำให้ติดตั้งลำโพง Height Channel ลักษณะนี้ ที่ด้านหน้า (วางบนลำโพงคู่หน้า) มากกว่าติดตั้งด้านหลัง (บนลำโพงเซอร์ราวด์)

3. หากเป็น 5.1.2 แล้วติดตั้ง Height Channel แบบ Top Middle ซึ่งติดตั้งอยู่ด้านบนใกล้กับจุดรับฟัง การเสริมสร้างมิติเสียงด้านสูงจึงอยู่บริเวณกึ่งกลาง อย่างไรก็ดี อาจต้องทำการไฟน์จูนระดับความสูงของลำโพงเซอร์ราวด์เพื่อให้เกิดความกลมกลืนอยู่บ้าง ขึ้นอยู่กับว่าระดับฝ้าที่ติดตั้ง Top Middle นั้นสูงเท่าใด และลำโพงเซอร์ราวด์ห่างจากจุดรับฟังมากแค่ไหน

4. หากเป็น 5.1.4 เราจะมี Height Channel ทั้งหน้า-หลังแล้ว จึงไม่ต้องใช้ลำโพงเซอร์ราวด์เพื่อเสริมสร้างมิติเสียงด้านสูงแบบข้อ 1 และไม่ต้องเอามาเป็นตัวบาลานซ์แบบข้อ 2 ดังนี้สามารถตั้งลำโพงเซอร์ราวด์ระดับหูก็ได้ แต่แนะนำให้ตั้งสูงกว่าระดับหูเล็กน้อยเพื่อป้องกันการถูกบดบังกรณีที่มีที่นั่งรับชมหลายที่ ไม่ได้ฟังคนเดียวครับ



สมมติถ้าไม่รู้จะเริ่มยังไงดี ผมว่าติดตั้งลำโพงเซอร์ราวด์สูงจากพื้นสัก 1.20 ม. (อ้างอิงที่ระดับฝ้าเพดาน 2.4 - 2.5 ม.) ก็กลางๆ ดี ใช้ได้หมดทั้ง 1 - 4 ยังไงทดลองดูจากซิสเต็มในห้องของท่านครับ

[koompapun26]

อยู่ที่ว่าท่านติดตั้งลำโพง (Speaker Configuration) ตามรูปแบบไหนครับ

1. หากเป็น 5.1/7.1 ลำโพงเซอร์ราวด์จะทำหน้าที่ควบรวมทั้งการเสริมสร้างมิติโอบล้อมด้านหลัง รวมไปถึงสร้างบรรยากาศด้านสูง จึงควรติดตั้งสูงกว่าระดับหูสัก 2 ฟุตขึ้นไป

2. หากเป็น 5.1.2 แล้วติดตั้ง Height Channel แบบ Top Front, Front Enabled Speakers, หรือ Front Height ลำโพงเซอร์ราวด์จะต้องติดตั้งสูงกว่าระดับหูสักหน่อย เพื่อบาลานซ์มิติเสียงด้านสูงจากลำโพงที่แจ้งไปข้างต้น เนื่องจากลำโพงด้านสูงดังกล่าวติดตั้งอยู่เฉพาะด้านหน้า หากไม่ไฟน์จูนความสูงของลำโพงเซอร์ราวด์ช่วย มิติด้านสูงจะเทหนักไปด้านหน้ามากเกินไป ความสูงที่แนะนำ คือราว 1.20 - 1.50 ม. ขึ้นไป อ้างอิงที่ระดับฝ้าเพดาน 2.4 - 2.5 ม.

หมายเหตุ: จากหน้าที่ของลำโพงเซอร์ราวด์ตามข้อ 2 นี้ ระบบ 5.1.2 ที่ใช้ลำโพงแบบ Dolby Atmos Enabled Speakers จึงแนะนำให้ติดตั้งลำโพง Height Channel ลักษณะนี้ ที่ด้านหน้า (วางบนลำโพงคู่หน้า) มากกว่าติดตั้งด้านหลัง (บนลำโพงเซอร์ราวด์)

3. หากเป็น 5.1.2 แล้วติดตั้ง Height Channel แบบ Top Middle ซึ่งติดตั้งอยู่ด้านบนใกล้กับจุดรับฟัง การเสริมสร้างมิติเสียงด้านสูงจึงอยู่บริเวณกึ่งกลาง อย่างไรก็ดี อาจต้องทำการไฟน์จูนระดับความสูงของลำโพงเซอร์ราวด์เพื่อให้เกิดความกลมกลืนอยู่บ้าง ขึ้นอยู่กับว่าระดับฝ้าที่ติดตั้ง Top Middle นั้นสูงเท่าใด และลำโพงเซอร์ราวด์ห่างจากจุดรับฟังมากแค่ไหน

4. หากเป็น 5.1.4 เราจะมี Height Channel ทั้งหน้า-หลังแล้ว จึงไม่ต้องใช้ลำโพงเซอร์ราวด์เพื่อเสริมสร้างมิติเสียงด้านสูงแบบข้อ 1 และไม่ต้องเอามาเป็นตัวบาลานซ์แบบข้อ 2 ดังนี้สามารถตั้งลำโพงเซอร์ราวด์ระดับหูก็ได้ แต่แนะนำให้ตั้งสูงกว่าระดับหูเล็กน้อยเพื่อป้องกันการถูกบดบังกรณีที่มีที่นั่งรับชมหลายที่ ไม่ได้ฟังคนเดียวครับ



สมมติถ้าไม่รู้จะเริ่มยังไงดี ผมว่าติดตั้งลำโพงเซอร์ราวด์สูงจากพื้นสัก 1.20 ม. (อ้างอิงที่ระดับฝ้าเพดาน 2.4 - 2.5 ม.) ก็กลางๆ ดี ใช้ได้หมดทั้ง 1 - 4 ยังไงทดลองดูจากซิสเต็มในห้องของท่านครับ

ขอบคุณมากครับ ผมติดแบบ 5.1.2 แบบ top midle ครับ เพดานสูงประมาณ 3 เมตร  เซอร์ราวด์ควรจะสูงประมาณกี่เมตรครับ

[cha-nom]

คงจะบอกตัวเลขตายตัวไม่ได้นะครับ เพราะไม่ทราบว่าสภาพแวดล้อมการติดตั้งเป็นอย่างไร แต่ให้แนวทางคร่าวๆ ดังนี้

- มาตรฐานบ้านทั่วไปที่ระดับฝ้าสูง 2.4 - 2.5 ม. ระยะความสูงที่เหมาะสมสำหรับลำโพงเซอร์ราวด์จะไม่กว้างมาก ปกติน่าจะราวๆ 100 - 150 ซม. จากพื้น หรือบวกลบก็นิดหน่อย แต่กรณีฝ้าของท่านสูง 3 ม. clearance ที่ใช้กำหนดระดับความสูงของลำโพงเซอร์ราวด์จะมีมากกว่า

- กรณีที่ใช้ขาตั้งลำโพงเซอร์ราวด์แบบปรับระดับความสูงได้ จะช่วยให้ไฟน์จูนกำหนดความสูงของลำโพงเซอร์ราวด์ได้สะดวกหน่อย ถึงแม้ความสูงของขาตั้งจะจำกัด (ปรับสูงมากไม่ได้ เพราะจะไม่มั่นคง) การทดลองเริ่มต้นให้ปรับระยะขึ้นลงทีละ 1 ฟุต (20 - 30 ซม.) ไปเลย อาจเริ่มอ้างอิงที่ความสูง 1.20 ม. ก่อนก็ได้ หากสูงหรือต่ำไปมันจะอ้างอิงผลลัพธ์ได้ง่ายครับ

- ความสูงของลำโพงเซอร์ราวด์สำคัญ แต่จุดที่ควรให้ความสำคัญก่อน คือ Channel Delay (Speaker Distance) และ Level Balance ดังนี้จึงควรกำหนดพารามิเตอร์พื้นฐานเหล่านี้ให้ลงตัวระดับหนึ่งก่อนที่จะทำการอ้างอิงความกลมกลืนจากความสูงของลำโพงเซอร์ราวด์



-  จะทราบได้อย่างไรว่าลำโพงเซอร์ราวด์สูงหรือต่ำไป? แนะนำให้ทดสอบร่วมกับแผ่น Dolby Atmos Demonstration Disc

ที่แนะนำแผ่นนี้เพราะเป็นคอนเทนต์ที่คัดมาแสดงศักยภาพมิติเสียงด้านสูงโดยตรง ดังนั้นไม่ต้องแปลกใจว่าทำไมฟังกับแผ่นนี้แล้วมิติเสียงหวือหวาตื่นตาตื่นใจ แต่พอฟังกับภาพยนตร์จริงบางเรื่อง กลับดูธรรมดามากเหมือนลำโพงด้านสูงไม่ทำงาน

ซึ่งในการรับชมภาพยนตร์จริง ลำโพงด้านสูงมันไม่ได้ทำงานตลอดเวลานะครับ ไม่ต้องคอยจับผิดว่าเมื่อไหร่เสียงลำโพงด้านสูงจะดัง เดี๋ยวจะดูหนังไม่สนุกเอา และไม่จำเป็นต้องปรับให้มันเด่นดังหรือให้เสียงมันสูงมันลอยตลอดเวลา เพราะไม่มีภาพยนตร์ใดมิกซ์มาแบบนั้น

- กุญแจสำคัญ คือ “ความกลมกลืน” ของลำโพงในระบบทั้งหมด หาใช่การทำให้ ลำโพงด้านสูง “เด่น” กว่าแชนเนลอื่น

- หลายคอนเทนต์ในแผ่น Dolby Atmos Demonstration Disc ใช้อ้างอิงได้ดี ผมยกบางตัวอย่างละกัน เช่น Audiosphere สามารถใช้อ้างอิงความกลมกลืนของเลเยอร์บนและล่างตามระดับความสูงของตำแหน่งจุดกำเนิดเสียงได้เลย ถ้ารู้สึกว่าสนามเสียงด้านสูง ณ จุดสูงสุดหนักไปทางด้านหน้าหรือด้านหลัง ด้านใดด้านหนึ่ง แสดงว่าลำโพงเซอร์ราวด์วางสูงหรือต่ำไป ในขณะที่ตำแหน่งจุดกำเนิดเสียงด้านหลังจะต้องแยกแยะระดับความสูงได้ว่าอยู่คนละเลเยอร์กับจุดกำเนิดเสียงที่อยู่เลเยอร์บน

ในหมวด Audio Only ที่มีแต่เสียงอย่างเดียวก็ใช้อ้างอิงได้ดีนะครับ อย่าง 747 Takeoff อันนี้จะเป็นการโยนเสียงจากหน้าไปหลัง โดยเครื่องบินจะขึ้นจากด้านหน้าแล้วค่อยๆ บินสูงเลยข้ามหัวห่างออกไปเรื่อยๆ ทางด้านหลัง หากลำโพงเซอร์ราวด์สูงหรือต่ำไป ตำแหน่งของเครื่องบินที่รับต่อจาก Top Middle จะไม่ต่อเนื่อง

นอกจากนี้ 747 Takeoff ยังใช้อ้างอิงความกลมกลืนจากผลการตอบสนองความถี่ของลำโพง และสมดุลเสียงจากจุดตัดความถี่ได้ด้วย (หากไม่ลงตัว เช่น ลำโพงในระบบมีศักยภาพที่แตกต่างกันมากเกินไป ขนาดสเกลของเครื่องบินจะขาดความต่อเนื่อง ฟังดูแปลกแยกไม่เป็นอันหนึ่งอันเดียวกัน) อันที่จริงยังมีที่เจ๋งๆ อีกหลายคอนเทนต์นะ Audio Only นี่ดีทุกอัน แต่จะเริ่มซับซ้อนละ เช่น The Encounter เพราะเล่นกับการโยนเสียงข้ามแชนเนลไปมาเลย ไม่ใช่แค่จากหน้าไปหลัง เอาเป็นว่าคร่าวๆ ก็เท่านี้ก่อนครับ

[koompapun26]

คงจะบอกตัวเลขตายตัวไม่ได้นะครับ เพราะไม่ทราบว่าสภาพแวดล้อมการติดตั้งเป็นอย่างไร แต่ให้แนวทางคร่าวๆ ดังนี้

- มาตรฐานบ้านทั่วไปที่ระดับฝ้าสูง 2.4 - 2.5 ม. ระยะความสูงที่เหมาะสมสำหรับลำโพงเซอร์ราวด์จะไม่กว้างมาก ปกติน่าจะราวๆ 100 - 150 ซม. จากพื้น หรือบวกลบก็นิดหน่อย แต่กรณีฝ้าของท่านสูง 3 ม. clearance ที่ใช้กำหนดระดับความสูงของลำโพงเซอร์ราวด์จะมีมากกว่า

- กรณีที่ใช้ขาตั้งลำโพงเซอร์ราวด์แบบปรับระดับความสูงได้ จะช่วยให้ไฟน์จูนกำหนดความสูงของลำโพงเซอร์ราวด์ได้สะดวกหน่อย ถึงแม้ความสูงของขาตั้งจะจำกัด (ปรับสูงมากไม่ได้ เพราะจะไม่มั่นคง) การทดลองเริ่มต้นให้ปรับระยะขึ้นลงทีละ 1 ฟุต (20 - 30 ซม.) ไปเลย อาจเริ่มอ้างอิงที่ความสูง 1.20 ม. ก่อนก็ได้ หากสูงหรือต่ำไปมันจะอ้างอิงผลลัพธ์ได้ง่ายครับ

- ความสูงของลำโพงเซอร์ราวด์สำคัญ แต่จุดที่ควรให้ความสำคัญก่อน คือ Channel Delay (Speaker Distance) และ Level Balance ดังนี้จึงควรกำหนดพารามิเตอร์พื้นฐานเหล่านี้ให้ลงตัวระดับหนึ่งก่อนที่จะทำการอ้างอิงความกลมกลืนจากความสูงของลำโพงเซอร์ราวด์



-  จะทราบได้อย่างไรว่าลำโพงเซอร์ราวด์สูงหรือต่ำไป? แนะนำให้ทดสอบร่วมกับแผ่น Dolby Atmos Demonstration Disc

ที่แนะนำแผ่นนี้เพราะเป็นคอนเทนต์ที่คัดมาแสดงศักยภาพมิติเสียงด้านสูงโดยตรง ดังนั้นไม่ต้องแปลกใจว่าทำไมฟังกับแผ่นนี้แล้วมิติเสียงหวือหวาตื่นตาตื่นใจ แต่พอฟังกับภาพยนตร์จริงบางเรื่อง กลับดูธรรมดามากเหมือนลำโพงด้านสูงไม่ทำงาน

ซึ่งในการรับชมภาพยนตร์จริง ลำโพงด้านสูงมันไม่ได้ทำงานตลอดเวลานะครับ ไม่ต้องคอยจับผิดว่าเมื่อไหร่เสียงลำโพงด้านสูงจะดัง เดี๋ยวจะดูหนังไม่สนุกเอา และไม่จำเป็นต้องปรับให้มันเด่นดังหรือให้เสียงมันสูงมันลอยตลอดเวลา เพราะไม่มีภาพยนตร์ใดมิกซ์มาแบบนั้น

- กุญแจสำคัญ คือ “ความกลมกลืน” ของลำโพงในระบบทั้งหมด หาใช่การทำให้ ลำโพงด้านสูง “เด่น” กว่าแชนเนลอื่น

- หลายคอนเทนต์ในแผ่น Dolby Atmos Demonstration Disc ใช้อ้างอิงได้ดี ผมยกบางตัวอย่างละกัน เช่น Audiosphere สามารถใช้อ้างอิงความกลมกลืนของเลเยอร์บนและล่างตามระดับความสูงของตำแหน่งจุดกำเนิดเสียงได้เลย ถ้ารู้สึกว่าสนามเสียงด้านสูง ณ จุดสูงสุดหนักไปทางด้านหน้าหรือด้านหลัง ด้านใดด้านหนึ่ง แสดงว่าลำโพงเซอร์ราวด์วางสูงหรือต่ำไป ในขณะที่ตำแหน่งจุดกำเนิดเสียงด้านหลังจะต้องแยกแยะระดับความสูงได้ว่าอยู่คนละเลเยอร์กับจุดกำเนิดเสียงที่อยู่เลเยอร์บน

ในหมวด Audio Only ที่มีแต่เสียงอย่างเดียวก็ใช้อ้างอิงได้ดีนะครับ อย่าง 747 Takeoff อันนี้จะเป็นการโยนเสียงจากหน้าไปหลัง โดยเครื่องบินจะขึ้นจากด้านหน้าแล้วค่อยๆ บินสูงเลยข้ามหัวห่างออกไปเรื่อยๆ ทางด้านหลัง หากลำโพงเซอร์ราวด์สูงหรือต่ำไป ตำแหน่งของเครื่องบินที่รับต่อจาก Top Middle จะไม่ต่อเนื่อง

นอกจากนี้ 747 Takeoff ยังใช้อ้างอิงความกลมกลืนจากผลการตอบสนองความถี่ของลำโพง และสมดุลเสียงจากจุดตัดความถี่ได้ด้วย (หากไม่ลงตัว เช่น ลำโพงในระบบมีศักยภาพที่แตกต่างกันมากเกินไป ขนาดสเกลของเครื่องบินจะขาดความต่อเนื่อง ฟังดูแปลกแยกไม่เป็นอันหนึ่งอันเดียวกัน) อันที่จริงยังมีที่เจ๋งๆ อีกหลายคอนเทนต์นะ Audio Only นี่ดีทุกอัน แต่จะเริ่มซับซ้อนละ เช่น The Encounter เพราะเล่นกับการโยนเสียงข้ามแชนเนลไปมาเลย ไม่ใช่แค่จากหน้าไปหลัง เอาเป็นว่าคร่าวๆ ก็เท่านี้ก่อนครับ

สุดยอดครับ เซฟเป็นคู่มือติดตั้งได้เลย ขอบคุณมากครับ