สารออกฤทธิ์ในผลมะขามป้อมและคุณค่าทางโภชนาการ หากคำว่า "เล็กพริกขี้หนู" เป็นคำที่ใช้เรียกสิ่งต่างๆที่มีขนาดเล็กหรือเป็นสิ่งที่อยู่นอกเหนือการคาดหมายแต่กลับมีผลงานหรือมีจำนวนที่ยิ่งใหญ่เกินตัวแล้วล่ะก็ "มะขามป้อม" คงเป็น 1 ในหลายๆสิ่งที่อาจช้ำคำนี้ได้ เพราะว่าในผลเล็กๆของมะขามป้อมนั้นเต็มไปด้วยคุณภาพและประโยชน์ต่างๆมากมาย ฟังในแง่ของสารออกฤทธิ์ต่างๆที่มีคุณสมบัติทางยารวมไปถึงยังมีสารอาหารอีกหลายประเภทที่มีคุณค่าทางโภชนาการอีกด้วยที่ทุกท่านจะได้รับชมกันต่อจากนี้ เริ่มต้นกันที่สารออกฤทธิ์ในมะขามป้อมกันก่อน ซึ่งในผลของมะขามป้อมนั้นจากการค้นคว้าทางวิทยาศาสตร์พบว่ามีสารต่างๆอยู่มากมาย เช่น มีวิตามินซี (Ascobic acid) ซึ่งนับว่ามีปริมาณมากที่สุดในผลไม้ทุกลักษณะนอกจากนี้ยังมีสารกลุ่มแทนนิน (tannin) สารกลุ่ม lignans (เช่น phyllanthins , hypophyllanthins) , รวมถึงสารในกลุ่มเบนซินอยด์ (Benzenoids) ฟลาโวนอยด์ (flavonoids) อัลคาลอยด์ (Alkaloids) ไตรเทอีปน (triterpenes) รวมถึงมีสารสำคัญๆอีกเช่น รูทิน (rutin) แกลลิคแอซิด (gallic acid) โลซิน (lysine) นี่เป็นเพียงแค่สารออกฤทธิ์ในผลของมะขามป้อมเท่านั้นนะครับ แต่ในส่วนต่างๆของมะขามป้อมก็ยังพบสารออกฤทธิ์อีกหลายส่วน เช่น เมล็ดของมะขามป้อมยังพบ กรดไลโนเลนิก (lindenic acid) ไลโนเลอิค (linoleic) โอเลอิด (olaic acid) ใบของมะขามป้อพบสาร amlaic acid , luped เปลือกต้นพบสาร luped leucodelphindin ส่วนรากของ
มะขามป้อมพบสาร luped และ ellagic acid และในด้านคุณค่าทางโภชนาการของมะขามป้อมในการนำมาบริโภคสดๆนั้นก็ยังมีสารอาหารที่เป็นสรรพคุณกับร่างกายอีกมาก ซึ่งมีรายงานเกี่ยวกับคุณค่าทางอาหาร (คุณค่าทางโภชนาการ)ของกองโภชนาการกรมอนามัยกระทรวงสาธารณสุขระบุว่าในผลมะขามป้อมสด 100 กรัม มีสารอาหารที่มีประโยชน์กับร่างกายดังนี้
สารอาหารจำนวน/หน่วยพลังงาน
น้ำ
ไขมัน
คาร์โบรไฮเดรต
ใยอาหาร
โปรตีน
แคลเซียม
58 แคลลอรี่
84 กรัม
0.5 กรัม
14 กรัม
2 กรัม
0.7 กรัม
29 มิลลิกรัม
สารอาหารจำนวน/หน่วยฟอสฟอรัส
เหล็ก
วิตามิน A
วิตามิน B 2
วิตามิน B 12
วิตามิน C
ไนตซิน
21 มิลลิกรัม
0.5 มิลลิกรัม
100 หน่วยสากล
10 มิลลิกรัม
20 มิลลิกรัม
276 มิลลิกรัม
0.2 มิลลิกรัม
จากที่กล่าวมาจะเห็นว่ามะขามป้อมนั้นมีคุณค่าทางโภชนาการและมีสารออกฤทธิ์ที่มีคุณสมบัติทางยาต่อร่างกายมนุษย์อยู่มากมายจึงน่าจะเหมาะสมที่จะเรียกผลไม้สมุนไพรอย่างนี้ว่า "เล็กพริกขี้หนู"จริงๆ
